Wat ga jij stemmen op 17 maart? Als je daar nog niet uit bent helpen we je hier met een overzicht van alle stemwijzers en kieshulpen.
Het worden ook andere Tweede Kamerverkiezingen dan anders, in de nasleep van de coronacrisis. Zo zijn sommige stembureau’s al open op 15 en 16 maart. In de aanloop daar naartoe houden we je op de hoogte van ontwikkelingen en standpunten, vooral waar het om duurzaamheid en democratie gaat.
Momenteel hebben er 13 partijen zitting in het parlement en in totaal gaan er 37 partijen meedoen aan de verkiezingen 2021.
Verkiezingsprogramma’s
In algemene zin schuiven vrijwel alle partijen op naar links. Een sterke(re) staat en overheid is geen taboe meer voor rechts, lijkt het. Het klimaat knijpt en er is regie nodig. Al laat de ervaring met de coronacrisis en met de toeslagenaffaire juist zien dat het daar nu veelal aan ontbreekt.
Een aantal zaken zijn al duidelijk: Voor de VVD is de inzet van kernenergie ‘onvermijdelijk’, voor het CDA bespreekbaar. De VVD wil dat kernenergie overheidssubsidie krijgt uit het Nationaal Groeifonds. D66 wijst kernenergie niet af, maar wil niet subsidiëren.
Verder committeren alle partijen zich aan de doelen uit het Klimaatakkoord: 49% CO2-reductie in 2030 en 95% in 2050. D66 en GroenLinks willen de economie en samenleving sneller vergroenen, met 60% reductie in 2030.
De partijen zijn het er over eens dat de klimaatrekening ‘eerlijk moet worden verdeeld’ tussen burgers en bedrijven. Voor de PvdA mogen duurzame oplossingen geen statussymbool voor de rijken zijn.
Ook over de landbouw zijn de meningen (uiteraard) verdeeld. VVD en CDA willen absoluut geen verplichte krimp en willen de boeren zelf plannen laten maken voor verduurzaming van de landbouw.
Opmerkelijk puntje tegen de democratie: de VVD wil ‘grenzen aan de gerechtelijke invloed op besluiten die eigenlijk door de politiek genomen moeten worden’. Oftewel, de VVD wil de rechter de staat niet laten controleren, ze wil, kennelijk geen Urgenda-vonnissen meer.
Aandacht voor klimaat een must
Het ziet er meer dan ooit naar uit dat politieke partijen ook worden afgerekend op hun klimaatbeleid bij de verkiezingen 2021, zelfs de VVD. Want maar liefst 91% van de Nederlanders vindt dat een nieuwe regering meer moet doen tegen de klimaatcrisis. De overheid moet zorgen dat grote vervuilende bedrijven zich aan het klimaatakkoord van Parijs houden. Dat blijkt uit een kiezersonderzoek van I&O Research in opdracht van Milieudefensie.
Dit zijn de lijsttrekkers:
Gekozen in de Tweede Kamer
- CDA: Wopke Hoekstra
- ChristenUnie: Gert-Jan Segers
- D66: Sigrid Kaag
- Denk: Farid Azarkan
- Forum voor Democratie: nnb
- GroenLinks: Jesse Klaver
- Partij voor de Dieren: Esther Ouwehand
- PvdA: Lilianne Ploumen
- PVV: Geert Wilders
- SGP: Kees van der Staaij
- SP: Lilian Marijnissen
- VVD: Mark Rutte
- 50plus: Liane den Haan
Nu niet vertegenwoordigde deelnemers aan de verkiezingen 2021:
- BBB
- BIJ1
- Code Oranje
- De Feestpartij (DFP)
- De Groenen
- JA21
- Jezusleeft
- JONG
- Lijst Henk Krol
- LP (Libertaire Partij)
- Modern Nederland
- NIDA
- NLBeter
- OPRECHT
- Partij van de Eenheid
- Partij voor de Republiek
- Piratenpartij
- Splinter
- Trots op Nederland (TROTS)
- U-Buntu Connected Front
- Volt
- Vrij en Sociaal Nederland
- Wij zijn Nederland
Natuurlijk wordt er al volop gepeild. Wil je meteen zien hoe jouw favoriete partij (of je grootste horror) er voor staat, kijk dan op onze overzichtspagina met alle peilingen.
Verkiezingsprogramma’s
Kijk hier voor de verkiezingsprogramma’s per partij:
CDA – CU – D66 – Denk – FvD – GroenLinks – Partij voor de dieren – PvdA – PVV – SGP – SP – VVD – 50plus
Het Centraal Planbureau CPB rekent de verkiezingsprogramma’s van de partijen door. Daarover verscheen een startnotitie. De resultaten van de doorrekening worden 1 maart 2021 gepresenteerd.
Duurzaam gedrag: milieulabel politiek
In de verkiezingsprogramma’s lees je een opsomming va beloften. Dat is mooi, maar je kan ook kijken naar het daadwerkelijke stemgedrag van partijen als het op duurzaamheid aankomt. Dat is in kaart gebracht door Kiesklimaat.nl en zichtbaar gemaakt in een milieulabel, zoals je dat ook kent van elektrische apparaten.
Stemwijzers en kieswijzers
Stemwijzers worden doorgaans pas kort voor de verkiezingen geopend. We houden ze voor je bij.
Stemcheckers
Stemcheckers werken anders dan kieswijzers. Ze checken hoe partijen in het verleden hebben gestemd, en vergelijken dat met jouw stemgedrag op dezelfde moties.
![]() |
Slimmerkiezen is een nieuweling tussen de stemwijzers. Het is een project van studenten van Fontys Eindhoven die je laten kiezen per motie, net zoals partijen in de kamer dat doen. Zo krijg je een match op basis van overeenkomen stemgedrag. De pers sprak al van de politieke Tinder… |
![]() |
De stemchecker van de Volkskrant |
Overzichten
Naast de interactieve stemwijzers en kieswijzers zijn er ook een aantal websites die schematisch de verschillende standpunten van partijen in beeld brengen. Breed, of gericht op een specifiek onderwerp.
Podcasts
En het kon niet uitblijven: er verschijnen nu naast stemwijzers en kieswijzers ook podcasts over de verkiezingen. Voor wie niet lezen wil maar luisteren kan hier terecht.
In de aanloop naar de Tweede Kamer verkiezingen gebeurt er veel in de Nederlandse politiek. Hoe is dat van invloed op het kiezersgedrag?
Kijk hier voor ons overzicht van alle peilingen.
Meer artikelen uit de categorie: Inzicht
Alvast bedankt – en blijf gezond!
Team Duurzaamnieuws