Collectieve wind- en zonneparken leveren geld op voor hun omgeving. De energiecoöperaties storten namelijk een deel van de opbrengst in fondsen voor de lokale omgeving. Dat blijkt uit de achtste Lokale Energie Monitor van klimaatstichting HIER in samenwerking met Energie Samen.
De opbrengsten van de projecten van energiecoöperaties komen beschikbaar als rendement voor hun leden, voor investeringen in nieuwe projecten en voor de omgeving. Deze laatste post levert rond de €0,5 tot €1 miljoen per jaar op voor fondsen voor de omgeving. Waarschijnlijk is het nog meer; een volledig overzicht van de opbrengsten voor de omgeving ontbreekt. De stijging van de energieprijzen zorgde afgelopen jaar bij sommige projecten voor meer inkomsten van de verkoop van hun energie.
Gijs Termeer, directeur bij Klimaatstichting HIER: “In 2022 zagen we wat de opbrengst van lokale energiecoöperaties voor de omgeving kan betekenen. Denk bijvoorbeeld aan het grote duurzaamheidsfonds (€600.000) van BetuweWind dat naar onderwijspakketten en projecten voor lokale warmtetransitie en energiearmoede gaat. Of Windpark Nijmegen-Betuwe, die in totaal €47.000 uitkeerde aan bijvoorbeeld een AED, fietsenrekken, een ecologische moestuin en een speeltuin. Hierin zie je ook de kracht van lokaal: de baten worden met de omgeving gedeeld.”
Groei voor projecten – met name zon
Nederland telt op dit moment in totaal 705 energiecoöperaties. Dat is net iets meer dan eerdere jaren, de groei stabiliseert. Meerdere coöperaties werken inmiddels met betaalde krachten en ze werken meer met elkaar samen: lokaal, regionaal, provinciaal en landelijk. Er is een verzadigingspunt bereikt nu in bijna 86% van de gemeenten een energiecoöperatie actief is. In totaal hebben die projecten ongeveer 120.000 leden, een toename van 8 procent ten opzichte van 2021 en wekken ze stroom op voor ongeveer 420.000 huishoudens.
Met name zonprojecten laten een groei zien, na een korte dip in 2021. In totaal zijn er 1.093 collectieve zonprojecten en daarnaast staan er maar liefst 312 projecten in de planning voor de komende twee jaren, goed voor 243 MWp. In 2022 zijn windparken in Arnhem en Weert operationeel en zijn de windmolens van Reduzum en Tzum vervangen; er staat inmiddels 316 MW coöperatief opgesteld windvermogen. Energiecoöperaties hebben energiearmoede nog altijd hoog op de agenda staan, tal van initiatieven bieden energiecoaches of energieklussers aan.
Stroom tegen voorspelbare en eerlijke tarieven
De turbulentie op de energiemarkt brengt een aantal ontwikkelingen in een stroomversnelling. Zo willen coöperaties lokaal vraag en aanbod bij elkaar brengen én meer zeggenschap krijgen over de hele keten. Siward Zomer, coöperatief directeur bij Energie Samen: “In 2022 kwam de energietransitie in een stroomversnelling. Of het nu gaat over duurzame opwek of buurtwarmte, of het betaalbaar houden van energie of een systemische uitdaging zoals netcongestie. Veel van de oplossingen liggen op lokaal niveau. In bijna elke gemeente is er nu een energiecoöperatie die haar rol speelt. Die rol is belangrijk en wordt alleen maar belangrijker.”
Over de Lokale Energie Monitor
Met de Lokale Energie Monitor meet klimaatstichting HIER al acht jaar de impact van lokale energiecoöperaties in Nederland. De Lokale Energie Monitor 2022 is een gezamenlijke uitgave van HIER en EnergieSamen. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Anne Marieke Schwencke van ASI I-Search en Bureau 7TIEN met medewerking van regiopartners. Check de Lokale Energie Monitor hier vanaf 14 februari: https://www.hieropgewekt.nl/lokale-energie-monitor-2022.
