Tegen 2050 zorgen elektrische voertuigen in de VS ervoor dat er drie keer zoveel vraag naar lithium is als er nu wereldwijd wordt geproduceerd. De schadelijke uitbreiding van de lithiumwinning die daar het gevolg van is zal nieuwe milieurampen veroorzaken.
De overgang van de VS naar elektrische voertuigen kan drie keer zoveel vraag naar lithium veroorzaken als momenteel voor de hele wereldmarkt wordt geproduceerd, met onnodige watertekorten, inheemse landroof en de vernietiging van ecosystemen als gevolg, zo blijkt uit nieuw onderzoek.
Het onderzoek waarschuwt dat als de afhankelijkheid van de VS van auto’s in steden niet drastisch vermindert, de overgang naar elektrische voertuigen met lithiumbatterijen de wereldwijde milieu- en sociale ongelijkheid als gevolg van mijnbouw zal vergroten. Zelfs de doelstelling van 1,5°C opwarming van de aarde kan erdoor in gevaar komen.
Maar investeren in openbaar vervoer, beloopbare steden en batterijrecycling in de VS zou de hoeveelheid extra lithium die in 2050 nodig is met meer dan 90% verminderen.
Deze eerste modellering toont in feite aan dat het mogelijk is om meer vervoersmogelijkheden voor Amerikanen te hebben die veiliger, gezonder en minder gesegregeerd zijn, en minder schadelijke mijnbouw, terwijl we snel vooruitgang boeken naar nul-emissies.
Het onderzoek van het Climate and Community Project en de University of California, Davis, dat exclusief met de Guardian wordt gedeeld, komt op een kritiek moment met de uitrol van historische financiering voor elektrische voertuigen doorJoe Biden’s Inflation Reduction and Infrastructure Investment and Jobs Acts.
De schade van de grote vraag naar lithium erkennen
De wereldwijde vraag naar lithium, ook bekend als wit goud, zal naar verwachting meer dan 40 keer stijgen tegen 2040, voornamelijk door de verschuiving naar elektrische voertuigen. Van de VS en Chili tot Servië en Tibet nemen de protesten en rechtszaken tegen de lithiumwinning toe door de toenemende bezorgdheid over de sociale en milieueffecten en de steeds meer gespannen geopolitieke situatie rond het aanbod.
De VS houdt van auto’s, vooral grote auto’s, en in de uitgestrekte steden en voorsteden is rijden naar werk, school en winkels vaak de enige optie. De overgang naar elektrische voertuigen heeft daardoor grote en wereldwijde gevolgen.
Volgens het onderzoek zullen de VS tegen 2050 een emissievrij vervoer bereiken. Maar de snelheid van de overgang zal afhangen van het aantal en de grootte van de elektrische voertuigen (en batterijen) die de Amerikanen in de toekomst zullen kiezen.
Transport is de grootste bron van co2 uitstoot in de VS en de enige sector waarin de uitstoot nog toeneemt. Daardoor is het van cruciaal belang om benzine- en dieselvoertuigen zo snel mogelijk uit te faseren om de klimaatverstoring te beperken.
Manier van reizen veranderen
De strategie van Biden om de transportsector tegen 2050 volledig koolstofvrij te maken legt enige nadruk op openbaar vervoer en ruimtelijke ordening, maar tot dusver is alles gericht op het aanmoedigen van Amerikanen om benzineslurpende auto’s in te ruilen voor elektrische voertuigen in plaats van hun manier van reizen te veranderen.
Dat werkt: naar verwachting zal meer dan de helft van de autoverkopen in het land in 2030 elektrisch zijn en staten als New York en Californië hebben wetten aangenomen om de verkoop van auto’s op benzine en diesel uit te bannen. Maar als die elektrische auto’s nog altijd veel groter en zwaarder zijn dan nodig, helpt dat nog steeds niet veel voor het klimaat.
Het addertje onder het gras: lithium
Elektrische voertuigen zijn nu al de grootste bron van vraag naar lithium. De winning van lithium is beladen, en de stijgende vraag naar elektrische voertuigen draagt bij aan sociale en milieuschade – en wereldwijde knelpunten in de toeleveringsketen.
Als de Amerikanen even afhankelijk van auto’s blijven als nu, zouden de VS alleen al tegen 2050 het drievoudige nodig hebben van de hoeveelheid lithium die momenteel voor de hele wereldmarkt wordt geproduceerd. Dat zou ernstige gevolgen hebben voor de water- en voedselvoorziening, de biodiversiteit en de rechten van de inheemse bevolking.
Maar het hoeft niet zo te gaan, volgens het rapport Achieving Zero Emission Transportation With More Mobility and Less Mining.
Beste scenario’s voor batterijgrootte, stadsdichtheid en openbaar vervoer
Onderzoekers hebben een nieuw model gemaakt om de hoeveelheid lithium die nodig is om nul-emissie in het vervoer van personenauto’s (auto’s, vrachtwagens en SUV’s) te bereiken te vergelijken in verschillende scenario’s. In elk scenario bereikt de VS nul-emissie in het vervoer en in elk geval zal er enige extra lithiumwinning nodig zijn. Hoeveel lithium hangt volgens het rapport af van beleidsbeslissingen die nu worden genomen en die de komende decennia gevolgen hebben voor de economische welvaart, de volksgezondheid, de milieurechtvaardigheid, de ecosystemen en de gemeenschappen in elk onderdeel van de toeleveringsketen.
In het beste scenario met ambitieus beleid op het gebied van openbaar vervoer, stadsdichtheid en recycling, zou de vraag naar lithium 92% lager zijn. Maar alleen al door de omvang van EV-batterijen te beperken, kan de vraag naar lithium tegen 2050 met 42% dalen.
De grootste vermindering zal komen van het veranderen van de manier waarop we ons in steden verplaatsen – minder auto’s, meer lopen, fietsen en openbaar vervoer – gevolgd door kleinere auto’s en het recyclen van batterijen.
Mensen en de planeet beschermen
Lithiumwinning is, zoals alle mijnbouw, schadelijk voor het milieu en de samenleving. Productie van lithium verbruikt veel water en meer dan de helft van de huidige lithiumproductie vindt plaats in regio’s die al gebukt gaan onder watertekorten. Die worden waarschijnlijk nog erger door de opwarming van de aarde.
Hoewel de lithiumwinning een betrekkelijk nieuwe industrie is, veroorzaakt ze land- en waterverontreiniging, vernietiging van ecosystemen en schendingen van inheemse en plattelandsgemeenschappen.
De meeste voorspellingen gaan uit van een schaarste in de komende vijf tot tien jaar. De prijs van lithiumbatterijen – het duurste onderdeel van een EV – is vorig jaar voor het eerst gestegen omdat de vraag groter was dan het aanbod.
Kleinere batterijen zouden koolstofvrij vervoer betaalbaarder maken. Bovendien zou uitbreiding van het openbaar vervoer de veiligheid van voetgangers en de luchtkwaliteit verbeteren, wat voordelen oplevert voor de gezondheid en de economie. Door meer autodelen te bevorderen hoeft niet iedereen een eigen elektrische auto te hebben. Als de VS van hun autoverslaving af komen is dat beter voor de hele wereld.
Lees ook: Iedereen een elektrische auto is een verkeerde keuze
