Als de gascrisis iets duidelijk heeft gemaakt, dan is het dat de hoge prijs van gas ons gedrag radicaal heeft doen veranderen. Overal in de samenleving duiken initiatieven op van mensen op zoek naar nieuwe manieren om ons land van energie te blijven voorzien. Burgers, ondernemers en collectieven strijden voor democratisering van de energietransitie. Hoe zou een andere machtsverdeling eruit kunnen zien? VPRO Tegenlicht onderzoekt.
De FIXbrigade, een groep vrijwilligers gewapend met gereedschap en een bakfiets in Amsterdam, helpt mensen met een smalle beurs hun woning te verduurzamen. Ze pakken hierbij de taken op die de gemeente volgens hen laat liggen.
Supermarktondernemer Ad de Jong uit Schoonrewoerd stond op het punt zijn winkel te sluiten toen het dorp 76.000 euro ophaalde om hem te steunen. Ad investeerde in duurzame koelinstallaties voor de winkel en heeft met het dorp een stichting opgericht waar nieuwe ideeën en initiatieven bij elkaar komen.
Gerard van der Kleij is directeur van Europa’s grootste wasserij. Door de vertienvoudiging van zijn gasrekening vraagt hij zich met ondernemers uit de buurt af of ze de restwarmte van de wasserij kunnen verspreiden onder inwoners en bedrijven.
In een Larense villawijk is men vanwege de hoge energiekosten massaal aan het verduurzamen geslagen, en dat zorgt voor een nieuw buurtgevoel. Bewoners geven elkaar tips en advies, zo ook buren Kristel en Gerard.
Energiecoöperatie Zutphen Energie heeft meer dan 1200 leden met zeggenschap over hun eigen opgewekte energie. De energiewinkel wordt dagelijks druk bezocht en de vraag van andere inwoners om mee te mogen doen is exponentieel gegroeid.
Gedragspsycholoog, gespecialiseerd in klimaatverandering, Reint Jan Renes en zijn onderzoeksgroep plaatsen de werking van sociale innovatie en noodzaak tot een collectieve gedragsverandering in perspectief.
Toekomstverkenner Siward Zomer ziet dat energie dankzij sociale innovatie een ‘publiek goed’ kan worden.
VPRO Tegenlicht: Samen vergroenen
23 februari om 20.30 uur, NPO 2.
