Het is een beruchte chemische stof en het valt met bakken uit de lucht. Wetenschappers uit Zweden en Zwitserland hebben ontdekt dat ook ons regenwater vol PFAS zit. De sneeuw in Antarctica ontsnapt niet aan de “forever chemicals” en ook het Noordpool ijs zit er vol mee, blijkt nu.
“PFAS” ofwel poly- en perfluoralkylstoffen zijn een groep van meer dan negenduizend schadelijke chemische stoffen. Van kanker tot onvruchtbaarheid: de stoffen veroorzaken ernstige gezondheidsproblemen en breken maar moeilijk af in het milieu, waardoor we ze “forever chemicals” noemen.
Deze “forever chemicals” komen in onze atmosfeer terecht. Daardoor, leggen onderzoekers van de universiteit van Stockholm en het ETH in Zürich uit, treffen we het nu in het regenwater op zelfs de meest afgelegen plaatsen ter wereld.
“Op dit moment kunnen we nog maar weinig doen om de verspreiding van PFAS op aarde in te perken”, concludeert professor Martin Scheringer van het ETH in Zürich, een van de auteurs van de studie in Environmental Science & Technology. “PFAS zitten in een voortdurende kringloop en zullen de milieunormen blijven overschrijden in de toekomst.”
Drinkwaterbronnen in gevaar
De milieunormen voor PFAS zijn de afgelopen twee decennia, sinds we weten hoe schadelijk de stoffen zijn, enorm verstrengd. Ian Cousins, hoogleraar Milieuwetenschappen aan de universiteit van Stockholm en hoofdauteur van de studie, geeft het voorbeeld van drinkwater in de Verenigde Staten. “De richtlijnwaarde van PFOA, een bekende, kankerverwekkende vorm van PFAS, is in de VS nu 37,5 miljoen keer verlaagd ten opzichte van twintig jaar geleden.”
Als we die milieunormen in rekening nemen, kunnen we concluderen dat regenwater niet meer veilig is om te drinken. “In de industriële wereld waarin we leven, drinken we het ook niet vaak”, sust hij. “Toch verwachten veel mensen over de hele wereld dat het veilig is en vormt regenwater de basis van veel van onze drinkwaterbronnen.” Door de aantasting van ons drinkwater, vrezen de wetenschappers, zouden in de toekomst nog meer gezondheidsproblemen kunnen opduiken.
Van de Himalaya tot de beide polen
Uit de studie blijkt dat het regenwater op zelfs de meest afgelegen plaatsen ter wereld vol PFAS zit. Zelfs op Antarctica en op de Tibetaanse hoogvlakte is regenwater onveilig om te drinken. De chemische stoffen dringen door tot de sneeuw in de Himalaya.
En nu blijkt ook het Noorse poolijs verontreinigd met alarmerende hoeveelheden giftige PFAS. De chemicaliën kunnen een belangrijke milieustressor zijn voor de dieren in de regio, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Dat schrijft The Guardian.
Bij metingen van het ijs rond Svalbard, Noorwegen, werden 26 soorten PFAS-verbindingen gedetecteerd. Wanneer het ijs smelt, kunnen de chemicaliën zich verplaatsen van gletsjers naar ecosystemen stroomafwaarts, zoals Arctische fjorden en toendra.
Het smeltwater kan een cocktail van verontreinigende stoffen bevatten, waaronder PFAS, en tast het hele voedselweb aan, inclusief plankton, vissen, zeehonden en topdieren zoals ijsberen, waarvan eerder is vastgesteld dat ze hoge PFAS-niveaus in hun bloed hebben.
“Het zal enorm veel geld kosten om het PFAS-niveau in ons drinkwater terug te brengen tot een niveau dat, volgens de huidige wetenschappelijke inzichten althans, veilig is voor onze gezondheid”, interpreteert milieuwetenschapper Jane Muncke de studie van haar Zwitserse en Zweede collega’s. Dr. Muncke is directeur van het Food Packaging Forum Foundation in Zürich en was niet betrokken bij de studie.
“De tijd om actie te ondernemen is nu. Het kan niet dat enkele bedrijven economisch voordeel halen uit de vervuiling van ons drinkwater terwijl de gezondheid van miljoenen mensen daaronder lijdt. De kostprijs om PFAS in ons drinkwater terug te dringen, moet betaald worden door de industrie die deze giftige chemicaliën produceert en gebruikt.”
[ Eerste publicatie 22 augustus 2022 ]
